Baza wiedzy

Forfaiting poprawia płynność finansową eksporterów

Przedmiotem umowy forfaitingu jest przeniesienie przez jedną stronę (eksportera - forfaitystę) wierzytelności w zamian za zapłatę uzgodnionej ceny na drugi podmiot, którym jest wyspecjalizowana instytucja finansowa zwana forfaiterem. Forfaiter wypłaca forfaityście kwotę wierzytelności pomniejszoną o odsetki dyskontowe i marżę forfaitera zależną w dużej mierze od oceny ryzyka niewypłacalności dłużnika forfaitingowego.

Przedmiotem umowy forfaitingu jest wierzytelność pieniężna. Z reguły umowa ta dotyczy indywidualnie oznaczonej powstałej już wierzytelności. Zgoda dłużnika forfaitingowego nie jest wymagana do zawarcia umowy forfaitingu i nie stanowi przesłanki jej ważności.

Sekwencja kroków transakcyjnych w forfaiting przedstawia się z reguły następująco:

  1. eksporter (forfaitysta) sprzedaje towar za granicę;
  2. importer (dłużnik forfaitingowy) wystawia weksel (płatność za towary ze strony importera następuje w terminie płatności weksla); weksel ten jest w większości przypadków poręczany, czyli awalizowany, przez bank importera;
  3. eksporter (forfaitysta) sprzedaje wierzytelność w postaci weksla otrzymanego od importera foraiterowi, który wypłaca eksporterowi zdyskontowaną kwotę wierzytelności pomniejszoną o marżę forfaitera (w praktyce, często marża forfaitera stanowi składnik odsetek dyskontowych);
  4. przed terminem płatności weksla forfaiter (lub inny podmiot - w przypadku, gdy forfaiter wprowadził weksel do obrotu) przedstawia weksel do inkasa, a importer spłaca swoje zobowiązanie z weksla w terminie płatności weksla.

Zalety forfaitingu

Eksporter dzięki skorzystania z forfaitingu odnosi szereg korzyści w postaci:

  • poprawy płynności - odroczony termin płatności po dokonaniu transakcji forfaitingowej staje się płatnością gotówkową;
  • odciążenia bilansu firmy;
  • sprzedaży forfaiterowi wierzytelności bez regresu (w większości przypadków, co jest charakterystyczne dla forfaitingu), a więc uniknięcia ryzyka braku płatności ze strony importera;
  • uniknięcia potrzeby zaciągania kredytu / korzystania z kredytu obrotowego dla sfinansowania odroczonych płatności;
  • zabezpieczenia eksportu na niepewne rynki, zwiększenia możliwości sprzedaży produktów.

Forfaiting a faktoring - różnice

W niektórych źródłach naukowych z dziedziny ekonomii i bankowości można znaleźć pogląd, że forfaiting jest szczególną postacią faktoringu. Jednak pomiędzy tymi produktami finansowania handlu istnieją bardzo istotne różnice, stąd zasadne jest traktowanie obu narzędzi jako odrębne produkty. I tak:

  • umowa forfaitingowa jest jednorazowa - w danym kontrakcie może być zawarta tylko jedna wierzytelność, natomiast w przypadku faktoringu, umowa obejmuje powtarzające się transakcje z wieloma stałymi partnerami handlowymi (czyli często całe pakiety transakcji); umowa faktoringowa ma charakter zarówno ciągły jak i okresowy np. roczny lub dłuższy i obejmuje zarówno istniejące jak i przyszłe wierzytelności;
  • umowa forfaitingowa występuje najczęściej w postaci tajnej, nie jest więc znana importerowi (dłużnikowi forfaitingowemu); zaś kontrakt faktoringowy zawierany jest w formie otwartej, półotwartej oraz rzadziej tajnej;
  • forfaiter z góry wypłaca eksporterowi (forfaityście) 100 procent wierzytelności pomniejszonej o stopę dyskontową (forfaitingową) i marżę forfaitera; natomiast faktor wypłaca faktorantowi po skupie wierzytelności kwotę od 70 do 90 procent wierzytelności, resztę należności zaś dopiero w terminie płatności wierzytelności (i to jedynie przy faktoringu regularnym), po pomniejszeniu ich o należne faktorowi odsetki;
  • forfaiting występuje jedynie w wersji bez regresu, zaś faktoring ma dwie odmiany: faktoring zupełny (zwany także faktoringiem regularnym lub faktoringiem właściwym) bez regresu do faktoranta i faktoring niezupełny (zwany również faktoringiem nieregularnym lub faktoringiem niewłaściwym) z regresem do faktoranta w przypadku braku zapłaty ze strony dłużnika;
  • transakcje forfaitingowe są stosowane jedynie w wymianie międzynarodowej i dotyczą przede wszystkim wierzytelności opiewających na wysokie kwoty i płatnych w średnim oraz długim terminie (od roku do dziesięciu lat); z kolei faktoring dotyczy wierzytelności krótkoterminowych, zarówno krajowych, jak i zagranicznych.